پیشنهاد آیین نامه شرح وظایف دفاتر توسعه آموزش دانشگاه های علوم پزشکی

رسالت اصلی دانشگاه­های علوم پزشکی، تربیت نیروی انسانی به منظور ارتقای بهداشت و درمان جامعه است (1). می­توان از مراکز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی به عنوان بازوی اصلی دانشگاه­ها در بحث کیفیت آموزش یاد کرد. تأسیس این مراکز در ایران با هدف ارتقای کیفی آموزش از اواخر سال 1368 در دستور کار قرار گرفت (2). مراکز مطالعات و توسعه آموزش به عنوان یکی از مدیریت­های حوزه معاونت آموزشی در دانشگاه­های علوم پزشکی، جهت انجام بهتر امور خود از همکاری دفاتر توسعه آموزش در دانشکده­ها و بیمارستان­های آموزشی بهره­مند می­گردند. به این منظور، آیین­نامه شرح وظایف مراکز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی (EDC) و دفاتر توسعه آموزش (EDO) در دویست و یکمین جلسه شورای گسترش دانشگاه­های علوم پزشکی به تصویب رسید. در این آیین­نامه که با شماره 167/500، مورخ 9/9/1389 ابلاغ گردیده است؛ از مراکز مطالعات و توسعه آموزش به عنوان "مغز متفکر" و "مسئول ارتقای کیفی آموزش در دانشگاه­های علوم پزشکی" یاد شده است. با توجه به اهمیت این مراکز و دفاتر در بحث آموزش در دانشگاه­ها، به نظر می­رسد که می­بایست مسئولیت­های این مراکز و به ویژه دفاتر توسعه آموزش از شفافیت بیشتری نسبت به آنچه که در آیین­نامه موجود ذکر گردیده، برخوردار باشد.  لذا مرکز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی یزد با تدوین آیین­نامه داخلی، سعی در برداشتن گامی عملی در این راستا نمود. در مدت کوتاهی که از اجرای این آیین­نامه داخلی می­گذرد، خروجی مناسبی به دست آمده است. با این حال آیین­نامه فعلی با توجه به شرایط این مرکز تدوین شده است و این قابلیت وجود دارد تا ضمن بهبود، در دانشگاه­های دیگر با اعمال تغییراتی، اجرایی شود. در این نوشتار، "آیین­نامه داخلی شرح وظایف دفاتر توسعه آموزش دانشگاه شهید صدوقی یزد" با هدف ارائه پیشنهادی عملیاتی و مدون از جانب این مرکز به سایر مراکز همکار و همچنین دریافت نظرات مسئولین و صاحبنظران این حوزه، ارائه می­گردد. امید است تا اساتید و کارشناسان محترم ضمن ارائه نظرات عملیاتی خود به تکمیل این آیین­نامه کمک نمایند. آیین نامه داخلی شرح وظایف دفاتر توسعه آموزش دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد به منظور افزایش سرعت فعالیت­ها، پرهیز از دوباره­کاری­های موجود در فرایندهای اجرایی، افزایش مشارکت دفاتر توسعه آموزش در فعالیت­های آموزشی و پررنگ­تر شدن نقش آنها در دانشکده­ها از طریق تمرکززدایی از فعالیت­های مرکز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی و گسترش نقش اجرایی دفاتر توسعه آموزش؛ آیین نامه داخلی حاضر ابلاغ می­گردد. بدین ترتیب دفاتر توسعه آموزش موظف خواهند بود بر اساس این آیین نامه با مرکز مطالعات و توسعه آموزش همکاری نموده و عملکرد آن­ها بر این اساس مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت. بر اساس این آیین نامه: دفاتر توسعه می­بایست نقش فعال در ارائه مشاوره در زمینه اجرای طرح­های پژوهشی در حوزه آموزش و اجرای روش­های نوین آموزش و ارزشیابی به منظور توسعه کیفی فرایند یاددهی و یادگیری ایفا نمایند. دفاتر توسعه آموزش می­بایست در برگزاری کارگاه­های توانمندسازی اعضای هیأت علمی که توسط مرکز مطالعات و توسعه آموزش طراحی شده­اند، و یا توسط مرکز توسعه پیشنهاد شده و مورد تایید مرکز مطالعات و توسعه آموزش قرار گرفته، با استفاده از امکانات دانشکده / بیمارستان متبوع مشارکت نمایند. دفاتر توسعه آموزش می­بایست در پایان هر ترم تحصیلی، سؤالات امتحانی اعضای هیأت علمی دانشکده / بیمارستان متبوع را جمع­آوری و با کمک اعضای دفتر توسعه بر اساس فرم­های ارزیابی صوری تدوین شده توسط مرکز مطالعات و توسعه آموزش مورد ارزیابی قرار داده و نتایج را حداکثر تا یک ماه بعد از پایان امتحانات به مرکز مطالعات و توسعه آموزش ارسال نموده تا از طریق این مرکز به صورت محرمانه در اختیار اعضای هیأت علمی قرار گیرد. دفاتر توسعه آموزش می­بایست طرح درس­های تدوین شده توسط اعضای محترم هیأت علمی دانشکده / بیمارستان متبوع را در آغاز نیم سال تحصیلی جمع­آوری نموده و با کمک اعضای دفتر توسعه بر اساس فرم بررسی تدوین شده توسط مرکز مطالعات و توسعه آموزش مورد بررسی قرار داده و نتایج را حداکثر تا یک ماه از آغاز نیم­سال تحصیلی به مرکز مطالعات و توسعه آموزش ارسال نموده تا از طریق این مرکز به صورت محرمانه در اختیار اعضای هیأت علمی قرار گیرد. دفاتر توسعه آموزش می­بایست بر Skill Lab دانشکده / بیمارستان خود - در صورت وجود -  نظارت نموده و نتایج را به اطلاع این مرکز برسانند. دفاتر توسعه آموزش می­توانند بر اساس آیین نامه داخلی شماره ... مورخ ... نسبت به تشکیل شاخه دانشجویی اقدام نمایند.  دفاتر توسعه آموزش می­بایست نقش فعال در ارزشیابی عملکرد اعضای هیأت علمی دانشکده بر اساس میزان مشارکت در توسعه کیفیت آموزش ایفا نمایند. دفاتر توسعه آموزش بیمارستان­ها می­بایست بر فعالیت­های آموزش بالینی همانند ژورنال کلاب، گزارش صبحگاهی، راند، گراندراند، Case Report و غیره نظارت و آنها را ارزیابی نمایند و نتیجه را به مرکز مطالعات و توسعه آموزش گزارش نموده تا از طریق این مرکز به اطلاع مسئولین برگزاری فرایند آموزشی مربوطه برسد. همچنین این دفاتر موظف هستند نقاط ضعف موجود را تا برطرف شدن آنها، پیگیری نمایند. دفاتر توسعه آموزش بیمارستان­ها می­بایست بر فعالیت­های ارزشیابی بالینی همانند DOPS، Mini CEX، OSCE و غیره نظارت و آنها را ارزیابی نمایند و نتیجه را به مرکز مطالعات و توسعه آموزش گزارش نموده تا از طریق این مرکز به اطلاع مسئولین برگزاری فرایند ارزشیابی مربوطه برسد. همچنین این دفاتر موظف هستند نقاط ضعف موجود را تا برطرف شدن آنها، پیگیری نمایند. به اطلاع سرپرستان محترم دفاتر توسعه آموزش می­رساند، این آیین­نامه در صورت نیاز و بر اساس نیازهای آموزشی به روزرسانی خواهد شد. بدیهی است که هر گونه تغییر به اطلاع سرپرستان محترم خواهد رسید.